PHÁP CÓ TRƯỚC hay ĐỨC PHẬT CÓ TRƯỚC?

Trả lời của Thầy Minh Tuệ với câu hỏi của Phật tử.

Thầy Minh Tuệ tại khu vực thánh tích Đức Phật, Ấn Độ

A. Pháp có trước hay Như Lai có trước?

Một hôm, có vị Phật tử hỏi Thầy Minh Tuệ:

– Thưa Thầy, Pháp có trước hay Đức Phật có trước?

Thầy đáp:

– Pháp có trước.

Pháp đã tồn tại trong tự nhiên, nhưng chưa ai thấy.

Đức Phật là người thấy ra Pháp.

(Ghi lại hội thoại chỉ lấy ý chính)

Kính mừng ngày Đức Thế Tôn đản sinh – Ánh sáng trí tuệ khai mở giữa cõi mê

Nguồn gốc ý nghĩa câu trả lời của Thầy Minh Tuệ:

Trong Tương Ưng Bộ Kinh, chính Đức Phật từng khẳng định:

“Dầu Như Lai có xuất hiện hay không, Pháp vẫn như vậy, tánh như vậy, định luật như vậy.”

Thầy Minh Tuệ không giảng pháp dài dòng, bởi như lời Thầy từng nói nhiều lần: “Pháp đã được ghi lại trong sách rồi.”

Thầy chỉ trả lời ngắn gọn, súc tích từng câu hỏi của mọi người – một cách thể hiện rằng Thầy đã thấm sâu tinh thần kinh điển, không cần phô bày mà vẫn trọn vẹn cốt lõi.

Nhiều người chưa hiểu liền vội vàng chê Thầy là “không biết gì”.

Thì thôi, thời đại này Google có sẵn, kinh sách đầy rẫy – cứ lên đó mà tra… miễn phí.

Pháp không phải là một hệ thống triết lý do ai phát minh.

Pháp là chân lý khách quan, vốn đã tồn tại – không do bất kỳ ai tạo ra, và cũng không phụ thuộc vào niềm tin hay cảm xúc.

Như Lai – tức Đức Phật – là bậc tỉnh thức đầu tiên thấy rõ chân lý ấy, sống hoàn toàn hòa hợp với nó, và chỉ bày lại con đường cho chúng sanh tự mình tiếp cận, thể nghiệm và giải thoát.

B. Pháp là gì?

Từ “Pháp” (Pāli: Dhamma) có nhiều tầng nghĩa. Trong văn cảnh này, có thể hiểu là:

Quy luật tự nhiên: Vô thường – Khổ – Vô ngã; những đặc tính chi phối mọi hiện tượng trong vũ trụ.
Chân lý tối hậu: Không bị chi phối bởi cảm xúc, quan điểm cá nhân hay quyền lực thế gian.
Con đường thực hành: Giới – Định – Tuệ, Bát Chánh Đạo, Tứ Niệm Xứ – là những phương tiện giúp người hành giả tiếp cận và sống đúng với Pháp.

C. Thông điệp cho người học đạo

“Ai thấy Pháp là thấy Như Lai.”

(Kinh Trung Bộ – bài 22: Kinh Song Tầm)

Hiểu được Pháp, sống đúng với Pháp – đó chính là cách gần gũi Như Lai nhất.
Không cần thần tượng ai, cũng không cần phủ nhận ai.
Chỉ cần quay về, thấy rõ chính mình – từng bước chân, từng hơi thở, từng vọng niệm…
Đó chính là sự gặp gỡ sống động với Pháp.